B Vitamini Eksikliği Nedir? B Vitamini Eksikliği Belirtileri

B vitamini; her biri vücut sağlığının korunmasında önemli işlevlere sahip olan B1 (tiamin), B2 (riboflavin), B3 (niacin), B5 (pantotenik asit), B6 (piridoksin), B7 (biotin), B9 (folik asit) ve B12 (kobalamin) olmak üzere sekiz vitaminin birleşiminden oluşan kompleks bir vitamindir. B vitamini eksikliği, hangi vitaminin eksik olduğuna bağlı olarak farklı belirtiler meydana getirebilir.¹ Vitamin B eksikliği ile ilgili merak ettiğiniz tüm detaylar ile “B vitamini eksikliği nelere yol açar?” ve “B vitamini eksikliği nasıl anlaşılır?” sorularının cevapları için okumaya devam edin.

B Vitamini Eksikliği Nedir?

B vitamini çeşitlerinin tamamı suda çözünür yapıya sahiptir. Suda çözünmeleri vücut tarafından depo edilemedikleri için her gün düzenli olarak besinlerle ya da takviyelerle alınması gerektiği anlamına gelir. Her bir B vitaminin günlük gereksinimi birbirinden farklıdır. B vitamini eksikliği, vücudun ihtiyaç duyduğu B vitamini çeşitlerinin yeterli miktarda vücuda alınamamasından kaynaklanır. Bu durum B vitamini eksikliği belirtileri meydana getirir.²

B Vitamini Eksikliği Neden Olur?

Yeterli ve dengeli bir diyet ile vücudun ihtiyaç duyduğu tüm B vitamini çeşitleri karşılanabilir. Ancak aşağıdaki bazı durumlar B vitamini eksikliği belirtileri çıkmasına yol açabilir:

Sağlıksız Beslenme Alışkanlıkları

B vitaminleri vücut tarafından sentezlenmez ve dışarıdan besinlerle alınması gerekir. Yoğun iş hayatı, psikolojik problemler, iştahsızlık gibi bazı nedenlerden dolayı vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminlerin alımı gerçekleşemeyebilir. Örneğin vegan ya da vejetaryen diyet programını takip edenler, B12 sadece hayvansal kaynaklı besinlerde yer aldığı için B12 açısından yetersiz bir beslenir ve B vitamini eksikliği yaşanabilir. Bu durumda B vitamini içeren takviyeler kullanılması önerilir. B vitamini içeren besinleri( et, tavuk, balık, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller gibi) diyetinize dâhil edebilir, beslenme programınız zenginleştirerek B vitamini eksikliği belirtileri ile baş edebilirsiniz.

Aşırı Alkol tüketimi

Aşırı alkol tüketimi B vitaminlerinin böbreklerden normale oranla daha hızlı atılmasına neden olur. Vücut besinlerle aldığı B vitaminlerini ilgili hücrelere dağıtamadan idrar ile kaybeder. B vitamini faydalarından yararlanmak için gerekli zamanı bulamaz. Bu nedenle Aşırı alkol tüketimi B vitamini eksikliği için önemli bir nedendir.

Bazı İlaçlar

Antikonvülsanlar, bazı antibiyotik çeşitleri ve bazı antidepresan gibi belirli ilaç çeşitleri özellikle B1, B9 ve B12 vitamini eksikliğine yol açabilir. Bu ilaçlar B vitaminlerinin idrarla atılımını artırır ve vücut tarafından kullanımını engelleyerek B vitamini eksikliği belirtileri oluşmasına neden olabilir.

Emilim Bozuklukları

Normal şartlar altında besinlerle alınan B vitaminleri bağırsaklar tarafından emilir ve kan dolaşımına verilir. Dolaşıma geçen B vitaminleri vücudun ihtiyaç duyduğu hücrelere iletilir. Eğer bağırsaklarda emilim bozukluklarına yol açan Crohn's, çölyak ya da ülseratif kolit gibi bir durum söz konusu ise bağırsaklarda B vitaminleri emilemez. Kan dolaşımına yeterli B vitamini geçemeyeceği için B vitamini yetersizliği söz konusu olur ve B vitamini eksikliği belirtileri görülebilir.³

B Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

B vitaminleri; besinlerden enerji elde edilmesinde, büyüme ve gelişimin sağlanmasında, kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde, enzimatik reaksiyonların gerçekleşmesinde ve sinir sistemini düzenlenmesi başta olmak üzere pek çok yaşamsal vücut fonksiyonuna yardımcı olurlar. Peki, B vitamini eksikliğinde ne olur?¹ B Vitamini eksikliği belirtileri hangi B vitamininde eksiklik yaşandığına göre değişiklik gösterir.

Vitamin B1 ve B2 eksikliği belirtileri:

• Bilinç bulanıklığı
• Ağız kenarında çatlaklar⁽¹⁾

Vitamin B3 eksikliği belirtileri:

• Güneş ışığında kırmızı ya da kahverengiye dönüşen pütürlü lekeler
• Parlak kırmızı dil
• Mide bulantısı ve kusma
• Kabızlık ya da ishal
• Tükenmişlik hissi
• Asabiyet, sinirlilik hali
• İntihara meyilli davranışlar
• Halüsinasyonlar¹

Vitamin B5 eksikliği belirtileri:

• Baş ağrısı
• Tükenmişlik hissi
• Asabi ruh hali ve huzursuzluk
• Rahatsız uyku
• Mide bulantısı, kusma ve mide krampları
• Ellerde ve ayaklarda karıncalanma ya da yanma hissi
• Kas krampları⁴

Vitamin B6 eksikliği belirtileri:

• Enfeksiyonlara yakalanma riskinde artış
• Ağız köşelerinde çatlaklar
• Dil şişmesi
• El ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma hissi
• Depresyon, anksiyete, sinirlilik
• Kırmızı kaşıntılı deri döküntüleri
• Bilinç bulanıklığı³

B7 vitamini eksikliği belirtileri:

• Saç dökülmesi
• Tırnaklarda kırılma
• Göz, burun, ağız çevresinde pullu deri döküntüleri⁵

Vitamin B9 eksikliği belirtileri:

• Anemi
• Halsizlik, yorgunluk ve tükenmişlik hissi,
• Odaklanma sorunları
• Sinirlilik
• Kalp çarpıntısı
• Baş ağrısı
• Ağıda yaralar
• Nefeste daralma
• Saç, cilt ve tırnak renginde değişiklikler¹

Vitamin B12 eksikliği belirtileri:

• Halsizlik, yorgunluk
• Zayıflama
• İştah kaybı
• Kabızlık
• El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
• Bilinç bulanıklığı
• Hafızada zayıflama
• Ağız ve dilde ağrı
• Denge sorunları¹

Günlük B Vitamini İhtiyacı Ortalama Ne Kadardır?

Günlük B vitamini ihtiyacı, hangi B vitamini olduğuna göre değişiklik gösterir. Buna Göre

Günlük B1 vitamini (Tiamin) ihtiyacı:

• 19 yaş üstü erkeklerde 1.2 mg/gün
• 19 yaş altı kadınlarda 1 mg/gün
• 19 yaş üstü kadınlarda 1.1 mg/gün
• Hamile ve emziren kadınlarda 1.4 mg/gün⁶

Günlük B2(Riboflavin) ihtiyacı:

• 0-6 ay bebeklerde 0.3 mg/gün
• 7-12 ay bebeklerde 0.3 mg/gün
• 1-3 yaş çocuklarda 0.4 mg/gün
• 4-8 yaş çocuklarda 0.6 mg/gün
• 9-13 yaş çocuklarda 0.6 mg/gün
• 14-18 yaş arası erkeklerde 1.3 mg/gün
• 14-18 yaş arası kadınlarda 1 mg/gün
• 19 yaş üstü kadınlarda 1.1 mg/gün
• 19 yaş üstü erkeklerde 1.3 mg/gün
• Emziren kadınlarda 1.6 mg/gün
• Hamile kadınlarda 1.4 mg/gün⁷

Günlük B3 vitamini (Niasin) ihtiyacı:

• 19 yaş üstü erkeklerde 16 mg/gün
• 19 yaş üstü kadınlarda 14 mg/gün
• Hamile kadınlarda 18 mg/gün
• Emziren kadınlarda 17 mg/gün⁸

Günlük B5(Pantotenik asit) ihtiyacı:

• 0-6 ay bebeklerde 1.7 mg/gün
• 7-12 ay bebeklerde 1.8 mg/gün
• 1-3 yaş çocuklarda 2 mg/gün
• 4-8 yaş çocuklarda 3 mg/gün
• 9-13 yaş çocuklarda 4 mg/gün
• 14-18 yaş arası gençlerde 5 mg/gün
• 19 yaş üstü yetişkinlerde 5 mg/gün
• Emziren kadınlarda 7 mg/gün
• Hamile kadınlarda 6 mg/gün⁹

Günlük B6 (Piridoksin) ihtiyacı:

• 0-6 ay bebeklerde 0.1 mg/gün
• 7-12 ay bebeklerde 0.3 mg/gün
• 1-3 yaş çocuklarda 0.5 mg/gün
• 4-8 yaş çocuklarda 0.6 mg/gün
• 9-13 yaş çocuklarda 1 mg/gün
• 14-18 yaş arası gençlerde 1.2 mg/gün
• 19 yaş üstü yetişkinlerde 1.3 mg/gün
• Emziren kadınlarda 2 mg/gün
• Hamile kadınlarda 1.9 mg/gün¹⁰

Günlük B7 (Biotin ) ihtiyacı:

• 19 yaş üstü yetişkinlerde 30 mikrogram/gün
• Emziren kadınlarda 30 mikrogram/gün⁵

Günlük B9 (folik asit) ihtiyacı:

• 19 yaş üstü yetişkinlerde 400 mikrogram/gün
• Emziren ve hamile kadınlarda 500-600 mikrogram/gün¹¹

Günlük B12 (kobalamin) ihtiyacı:

• 0-6 ay bebeklerde 0.4 mcg/gün
• 7-12 ay bebeklerde 0.5 mcg/gün
• 1-3 yaş çocuklarda 0.9 mcg/gün
• 4-8 yaş çocuklarda 1.2 mcg/gün
• 9-13 yaş çocuklarda 1.8 mcg/gün
• 14-18 yaş arası gençlerde 2.4 mcg/gün
• 19 yaş üstü yetişkinlerde 2.4 mcg/gün
• Emziren kadınlarda 2.8 mcg/gün
• Hamile kadınlarda 2.6 mcg/gün¹²

B Vitamini Eksikliğinin Giderilmemesi Durumunda Ne Olur?

B vitamini eksikliği, tedavi edilmediğinde kalp, beyin, zihinsel fonksiyonlar ve sinir sistemini etkileyebilecek çeşitli hastalıklara yakalanma riskini artırabilir. Eksikliğin devam etmesi durumunda aşağıdaki sorunlarla karşılaşılabilir;

• Kansızlık
• Parestezi (Kollar, eller ve bacaklarda yaşanan karıncalanma hissi)
• Periferik nöropati (sinir sistemi hastalığı)
• Psikoz
• Kalp krizi ve felç riski³

B vitamini eksikliği tedavisinde doktor tarafından B vitamini takviyeleri önerilebilir. Peki, B Vitamini ne kadar süre kullanılmalı? Doktor tarafından önerilen takviyelerin dozu ve ne kadar süre ile kullanılması gerektiği, doktorun kararına bağlıdır.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.