Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu, yaygın olarak görülen ve zaman zaman ölümcül olabilen bir hastalıktır. Pediatrik ölümlerin nerdeyse %10’unu oluşturur. 24 aylıktan küçük bebeklerde bağırsak enfeksiyonunun en yaygın nedeni rotavirüs, 24 aylıktan büyük çocuklarda ise shigella denilen mikroorganizmalardır. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bebeklerde daha sık rastlanılır.¹

Bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek için neler yapmanız gerektiğine dair ayrıntılı bilgilere “Bebeklerde bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir?” yazımızdan ulaşabilirsiniz. “Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu neden olur?”, “Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu nasıl anlaşılır?” ve “Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu ne iyi gelir?” sorularının cevabı için okumaya devam edin…

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Nedir?

Bağırsak enfeksiyonu, sindirim sisteminin önemli bir parçasını oluşturan bağırsak astarının iltihaplanması şeklinde tanımlanabilir. Genellikle çok ciddi bir rahatsızlık değildir, hafif seyreden bağırsak enfeksiyonları evde tedavi edilebilir. Ancak dehidrasyona sebep olabilir ve özellikle bir yaş altı bebeklerde hastaneye yatışın en önemli nedenidir. Hastalık doğru yönetilemediğinde ciddi sağlık problemlerine hatta ölümle sonuçlanan semptomlara yol açabilir. Dünya genelinde her yıl beş yaşından küçük yaklaşık 2 milyon çocuğun bağırsak enfeksiyonu nedeniyle öldüğü tahmin edilmektedir.^{2 3} Yenidoğanda en sık rastlanılan bir diğer bağırsak problemlerinden biri kolik hakkında daha detaylı bilgiler için “Bebeklerde kolik belirtileri” yazımızı okuyabilirsiniz.

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Neden Olur?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu, sindirim sisteminin; virüs, bakteri, parazit gibi hastalık yapıcı mikroorganizmalar tarafından hasara uğratılması sonucu meydana gelir. Bulaşıcı bir hastalıktır ve kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmediğinde bebeklere geçme olasılığı oldukça yüksektir. Bebeğin altını değiştirmeden önce ve sonra ellerin yıkanmaması, biberonun yeterince hijyenik bir şekilde ve ortamda hazırlanmaması, bebeğin enfeksiyonlu kişilerle temas etmesi veya kontamine yiyecek ve su tüketmesi; hastalık yapıcı virüs, parazit, bakteri, bakteriyel toksin, bazı kimyasallar ve bazı ilaçların vücuda alınmasına neden olabilir. Bebeklerde bağırsak enfeksiyonunun en yaygın viral nedeni norovirüstür. Bakteriyel nedenlerin başında ise Escherichia coli (E. coli) ve Salmonella yer alır. Bebeklerde bağırsak enfeksiyonuna neden olan diğer mikroorganizmalar şunlardır:

• Kampilobakter
• Cryptosporidium
• Giardiazis
• Shigella
• Adeno virüsler
• Sapo virüsler
• Astro virüsler

A vitamini eksikliği veya çinko eksikliği gibi yetersiz beslenmeden kaynaklı durumlar da bebeklerin bağırsak enfeksiyonlarına yakalanma riskini artırabilir.^{1 2 3} Anne sütü alan bebeklerde bağırsak enfeksiyonu görülme riski mamayla beslenen bebeğe oranla neredeyse 4 kat daha azdır. Anne sütü bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir ve bağırsaklarda enfeksiyon olması halinde hastalığın daha hafif seyretmesine yardımcı olur.⁴

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu belirtisi öncelikle ishaldir. Patojen mikroorganizmalar ya da kimyasal ajanlar bağırsak duvarında iltihaplanmaya neden olarak besinlerin emilmeden dışarı atılmasına yol açar. Besin öğeleri ile birlikte suyun da dışarı atılması dehidrasyona neden olur.⁵ Yeni doğan bebeklerde bağırsak enfeksiyonu, özellikle prematüre bebeklerde ciddi bir hastalıktır. Bakteriler bağırsak duvarında hasara neden olur ve duvarda bir çatlak ya da boşluk oluşturarak karın içine sızabilir. Tedavi edilmediğinde ciddi enfeksiyonlar ve ölüm gözlenebilir.⁶ Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu belirtileri aşağıdakileri kapsayabilir:

• İştah azalması
• Karında şişkinlik
• Mide bulantısı ve kusma
• Karın krampları
• Karın ağrısı
• İshal
• Bazı durumlarda dışkıda kan
• Uyuşukluk hissi
• Vücut ağrıları⁵

Nekrotizan enterokolit olarak adlandırılan yenidoğanda bağırsak enfeksiyonu yaşamın ilk iki haftasında kendini gösterir. Yenidoğan bebeklerde bağırsak iltihabı belirtileri şunlardır:

• Şişkin göbek
• Midede kalan ve bağırsaklardan geçmeyen besinler
• Midede yeşil sıvı
• Dışkıda kan
• Solunum güçlüğü
• Kalp atış hızında azalma
• Halsizlik⁶

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Nasıl Geçer?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu tedavisi ishal ve kusma nedeniyle kaybedilen sıvı miktarının yerine konmasını amaçlar. Bebeğinizi emziriyorsanız emzirmeye devam etmeli ve biberonla besliyorsanız ilk 12 saat sıvı tüketimine özen göstermelisiniz. Sıvı tüketimini artırmak için bebeğiniz her kustuğunda içecek verin. Daha büyük bebeklerde kusma ve ishal nöbetinin hemen ardından 150-200 ml içecek verin. İçecek olarak su, eczaneden temin edilebilecek oral rehidrasyon ürünleri ya da seyreltilmiş doğal meyve suları verebilirsiniz.

Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden bebeğinizi doktora götürün:

• Sık sık kusma nöbetleri
• Verilen sıvıları içmeme
• Ağız ve dilde kuruluk, idrar yapamama, el ve ayaklarda soğukluk, gözlerde çökme gibi dehidrasyon belirtileri
• Dışkıda kan
• Karın ağrısı

Kusmayı veya ishali azaltmak için doktor önerisi olmadan ilaç vermeyin ve bebeklerde bağırsak enfeksiyonu bitkisel tedavisi için herhangi bir bitkisel ürün denemeyin.⁵

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Ne Kadar Sürer?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu genel olarak 1-3 gün sürer. Belirtiler 3 günden uzun sürdüğünde mutlaka doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.³

Bebeklerde Bağırsak Enfeksiyonu Tedavi Süreci Nasıl Olur?

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu, çoğunlukla tıbbi bir tedavi uygulanmadan sadece kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konulmasıyla geçebilir. Ancak herhangi bir tedavinin gerekli olup olmadığı doktor tarafından belirlenebilir. Sıvı ve elektrolit kaybının derecesine göre önerilerde bulunabilir. Bebeğin tıbbi durumu ve herhangi bir ilaç alıp almadığı konusunda ebeveynlerinden bilgiler alabilir. Bebeğin fiziksel muayenesi yapılabilir ve dışkıda kan olma olasılığına değerlendirmek için dışkı testi istenebilir. Doktorunuz; belirtilere, fiziksel muayene ve dışkı testlerine göre gerekirse bebeğe ilaç tedavisi uygulayabilir. İleri derecede dehidrasyon ölüme neden olabileceği gibi organ hasarı, koma ve şok gibi komplikasyonlara da yol açabilir. Bazı bebeklerde bağırsak enfeksiyonu tedavi edilse de hassas bağırsak sendromu ya da mikrobiyom dengesizliği gibi uzun vadeli bağırsak problemlerine neden olabilir.³ Bebeklerde görülen bir diğer sindirim sistemi problemi kabızlık hakkında detaylı bilgiler için “Bebeklerde kabızlık nasıl geçer?” yazımızı okuyabilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.